MICROSOFT OFFICE EXCEL 2013

 

เคจเคฎเคธ्‍เค•ाเคฐ เคฆोเคธ्‍เคคों ! เค•ैเคธे เคนैं? เค†เคถा เค•เคฐเคคा เคนूँ เค†เคช เคธเคญी เคธเค•ुเคถเคฒ เคนोเค—े। เคฎैं เคเค• เคซिเคฐ เค†เคช เคธเคญी เค•ा เค…เคชเคจे เคชोเคธ्‍เคŸ เคฎें เคนाเคฐ्เคฆिเค• เคธ्‍เคตाเค—เคค เค•เคฐเคคा เคนूँ। เค†เคœ เคนเคฎ เค†เคช เคฒोเค—ो เคธे Microsoft Excel 2013 เค•े เคฌाเคฐे เค†เคชเค•ो เคฌเคคाเคเค—े। เคธเคฎเคฏ เคต्‍เคฏเคคीเคค เคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฎाเค–เคจเคฒाเคฒ เคตिเคถ्‍เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เค•े PGDCA/DCA เค•े เคชाเค ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เค…เคจुเคธाเคฐ เคšเคฐ्เคšा เค•เคฐเคคे เคนैं।

Introduction of MS Excel 2013

MS Excel windows เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค MS Office Suite  เค•ा เคเค• Application เคชैเค•ेเคœ เคนै। เคœो เคกाเคŸा เคชเคฐ Tabular form เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ calculations เค•ो เค•เคฐเคจे เคคเคฅा เคกाเคŸा เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค•ो เค•เคฐเคจे เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। MS Excel 2013 เคเค• เคเคธा Spreadsheet เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคนै เคœो เค•ि เค‡ंเคซॉเคฐ्เคฎेเคถเคจ เค•ो Store, Organize and analysis เค•เคฐเคจे เค•ी เคธुเคตिเคงा เคฆेเคคा เคนै। Excel เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคคเคฐीเค•े เค•े เคกाเคŸा เค•े เคธाเคฅ เค†เคธाเคจी เคธे เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•ी เคธुเคตिเคงा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै। เคœैเคธे เคฌเคœเคŸ create เค•เคฐเคจा เคฏा Training log เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐเคจा เค…เคฅเคตा Invoice create เค•เคฐเคจा เค†เคฆि। เค•िเคธी เค•ंเคชเคจी เค•ी เคตाเคฐ्เคทिเค• เค†เคฏ เค•ा เคตिเคตเคฐเคฃ เคเค• เคŸेเคฌเคฒ เคฎें เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เค…เคฒाเคตा เคฏเคน เคชैเค•ेเคœ เค‰เคธे เค—्เคฐाเคซ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคญी เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธ เคชैเค•ेเคœ เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคซाเคฐ्เคฎ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคชैเค•ेเคœ เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคฎें เค—्เคฐाเคซिเค•्เคธ เค•ी เคธुเคตिเคงा เคญी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธเคญी เคตिเค•เคฒ्เคช เคเคตं เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เค•ो เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เค•เคฐเคจे เค•ी เคธुเคตिเคงा เคฆेเคคा เคนै। 
                    MS Excel เคเค• Electronic Spreadsheet เคนै, เคœो เคธांเค–्เคฏिเค•ी เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคจे เคคเคฅा Chart เคฌเคจाเคจे เคฎें เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐเคคा เคนै। Spread sheet เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค•े เคฒिเค เคเค• Tool เคนै। Spreadsheet Application เคฎें Row เคคเคฅा Columns เค•ा เคธเคฎूเคน เคนोเคคा เคนै เคคเคฅा เค‡เคจเค•े Intersection (เค•เคŸाเคจो) เค•ो Cell เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। Row Horizontal  เคตिเคญाเคœเคจ เค•ो เค•เคนा เคœाเคคा เคนै, เคœเคฌเค•ि Column Vertical เคตिเคญाเคœเคจ เค•ो เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। Row เค•े Header เค…เคฅเคตा เคจाเคฎ เคจंเคฌเคฐ เคธे Identify เคนोเคคे เคนैं เคœเคฌเค•ि เค•ॉเคฒเคฎ เค•े เคจाเคฎ เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เคฆ्เคตाเคฐा เคชเคนเคšाเคจे เคœाเคคे เคนैं। เคธेเคฒ เคธ्เคช्เคฐेเคกเคถीเคŸ เค•ा เคตเคน เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เคธ्เคฅाเคจ เคนै เคœिเคจเคฎें เคŸेเค•्เคธ्เคŸ, เคจंเคฌเคฐ เคฏा เคซाเคฐ्เคฎूเคฒा เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคซाเคฐ्เคฎूเคฒा เคฆूเคธเคฐे cell เค•े เคกाเคŸा เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เค—เคฃเคจाเค เค•เคฐเคคा เคนै เคคเคฅा Calculation เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคชเคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคा เคนै। เคธ्เคช्เคฐेเคกเคถीเคŸ เคฎे เคนเคฐ เคธेเคฒ เค•ा เคเค• Unique Address เคนोเคคा เคนै, เคœो เคธेเคฒ เค•ी Location เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै। Cell Address Column name and row name เค•ा Combination เคนोเคคा เคนै। เคœैเคธे B2, B4 เค‡เคค्เคฏाเคฆि।
                       Electronic Spreadsheet, Computer memory เคฎें Logical Worksheet เคนै, เคœो เค•ॉเคฒเคฎ เคเคตं เคฐों เคฎें เคฌांเคŸा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें Formula เค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจे เคธे เค—เคฃเคจाเค Automate เคนोเคคी เคฐเคนเคคी เคนैं เคคเคฅा เคฐिเคœเคฒ्เคŸ เคญी เคฏूเคœเคฐ เค•ो เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै। MS Excel Workbook, Chart เค•ा เคธंเค—्เคฐเคน เคนै। MS Excel File Workbook เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเค เคœाเคคे เคนैं। Worksheet เคฎें Cells เค•े เค†เคฏเคคाเค•ाเคฐ เคธเคฎूเคน เค•ो เคธेเคฒ เคฐेंเคœ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। MS Excel 2013 เค•ा Extension .xlsx เคนोเคคा เคนै।

Features of MS Excel 2013

MS Excel 2013 เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคं เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคนैं:-
  1. A New Look for Excel:- Excel 2013 เคฎें blank Workbook เค•े เค…เคฒाเคตा เคธ्เคŸाเคฐ्เคŸเค…เคช เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคी เคนै। left pane เคฎें, เคนเคฎाเคฐे recent เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ़ों เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคซ़ाเค‡เคฒों เค•ो open เค•เคฐเคจे เค•ा เคตिเค•เคฒ्เคช เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคा เคนै।  right pane เคฎें, เค•ैเคฒेंเคกเคฐ, เคธूเคšी, เค”เคฐ เค•เคˆ เค…เคจ्เคฏ เคŸेเคฎ्เคชเคฒेเคŸ्เคธ เคšुเคจे เคœा เคธเค•เคคे เคนैं, เคธाเคฅ เคนी เคฎाเค‡เค•्เคฐोเคธॉเคซ्เคŸ เค•ी เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคŸेเคฎ्เคชเคฒेเคŸ्เคธ use เค•เคฐเคจे เค•ी เคธुเคตिเคงा เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคคी เคนै।
  2. Flash Fill:- เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें Autofill เคธुเคตिเคงा เคเค• เคฌเคก़ा Time saver เคนै। Workbook เคฎें Flash Fill เคเคธी เคธुเคตिเคงा เคนै, เคœो เคกेเคŸा เคฎें เคเค• เคชैเคŸเคฐ्เคจ เค•ा เคชเคคा เคฒเค—ाเคคा เคนै เคคเคฅा เคฏเคน เคถेเคท เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•ो เคเค• เคธाเคฅ enter เค•เคฐเคคा เคนै। 
  3. Power View:- เคเค•्เคธेเคฒ เค•े เคชिเค›เคฒे Versions เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง Power View Ads-on, เค…เคฌ เคเค•्เคธेเคฒ 2013 เค•े เค…ंเคฆเคฐ เคเค•ीเค•ृเคค เคนै। เคชाเคตเคฐ เคต्เคฏू เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค…เค•्เคธเคฐ เคฌाเคนเคฐी เคกेเคŸा เคธ्เคฐोเคคों เคธे เคฒाเค เค—เค เคกेเคŸा เค•ी เคฌเคก़ी เคฎाเคค्เคฐा เค•ा เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। 
  4. Expanded Slicers:- Slicer เค•ो เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคเค•्เคธेเคฒ 2010 เคฎें Pivot Table, Data Filter เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคเค• Interactive เคคเคฐीเค•े เค•े เคฐूเคช เคฎें เคชेเคถ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เค…เคฌ เคเค•्เคธेเคฒ 2013 เคฎें, slicer Excel Table, Query, and Table Data เคฎें Data เคญी Filter เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เคธेเคŸ เค…เคช เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เคฎें เค†เคธाเคจ, Slicer เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ Filter เคฆिเค–ाเคคे เคนैं เคคाเค•ि เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฐूเคช เคธे เคœाเคจ เคธเค•ें เค•ि เค•ौเคจ เคธा เคกेเคŸा เคฆेเค–ा เคœा เคฐเคนा  เคนैं।
  5. Timelines:- เคเค• Timeline Pivot Table เคฎें Record Filter เค•เคฐเคจे เคฆेเคคी เคนै-เคฏเคน เคเค• เคธ्เคฒाเค‡เคธเคฐ เค•े เคธเคฎाเคจ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนै เคฒेเค•िเคจ date เคธे เคซ़िเคฒ्เคŸเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। Pivot Table เคฌเคจाเคจे เค•े เคฌाเคฆ, Timeline เคœोเคก़เคจा เคธเคฐเคฒ เคนै। 
  6. Charting Tools:- Recommended Charts เคธुเคตिเคงा เค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค, เคเค•्เคธेเคฒ 2013 เคšाเคฐ्เคŸ เคตिเค•เคฒ्เคชों เค•ो เคธเคฐเคฒीเค•ृเคค เคšाเคฐ्เคŸ เคŸूเคฒ्เคธ เคฐिเคฌเคจ เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคฎเคœเคฌूเคค เคšाเคฐ्เคŸ เคตिเค•เคฒ्เคชों เค•े เคธाเคฅ เคเค• เคจเคฏा เคฐूเคช เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคเค•्เคธेเคฒ 2013 เคฎें เค†เค‡เค•เคจ เค•ा เคเค• เคธेเคŸ เคšाเคฐ्เคŸ เค•े เคŠเคชเคฐी เคฆाเคं เค•िเคจाเคฐे เค•े เคฌाเคนเคฐ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคा เคนै। 
  7. Instant Data Analysis:- Quick Analysis tool เคจเค เค”เคฐ เค…เคจुเคญเคตी Excel Users เค•ो เคธเคนी เคคเคฐीเค•ों เคธे เคกेเคŸा เคฆिเค–ाเคจे เค•े เคตिเค•เคฒ्เคช เค–ोเคœเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคคा เคนै। 
  8. One Workbook, One Window:- เคเค• เคจเคˆ เคธुเคตिเคงा เคฏเคน เคนै เค•ि เค…เคฌ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคเค•्เคธेเคฒ 2013 workbook เค•ी เค…เคชเคจी เคเค• เค…เคฒเค— เคตिंเคกो เคนोเค—ी เคฏเคน เคธुเคงाเคฐ เคฆो เคตเคฐ्เค•เคฌुเค• เคชเคฐ เคเค• เคธाเคฅ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจा เค†เคธाเคจ เคฌเคจाเคคा เคนै, เค–ाเคธเค•เคฐ เคœเคฌ เค†เคช เคฆो เคฎॉเคจीเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคฐเคนे เคนोเคคे เคนैं।

Working on MS Excel 2013

MS Excel 2013 เค•ो Open เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค Start-> All Program-> MS Office 2013-> MS Office Excel 2013 เคธ्‍เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे Excel 2013 เค•ी Window Display เคนोเคคी เคนै।

Menu And Commands of Excel 2013

Excel 2013 เคชाเคฐंเคชเคฐिเค• เคฎेเคจू เค•े เคฌเคœाเคฏ เคเค• tabbed Ribbon system เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคा เคนै। เคฐिเคฌเคจ เคฎें เค•เคˆ เคŸैเคฌ เคนोเคคे เคนैं, เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• tab เคฎें เค•เคฎांเคก เค•े เค•เคˆ เคธเคฎूเคน เคนोเคคे เคนैं।







เคฐिเคฌเคจ เคตเคน เคกिเคธ्เคช्เคฒे เคนै เคœिเคธे เค†เคช เคฎाเค‡เค•्เคฐोเคธॉเคซ्เคŸ เคเค•्เคธेเคฒ เคตिंเคกो เค•े เคถीเคฐ्เคท เคชเคฐ เคฆेเค–เคคे เคนैं। เคฏเคน เคเค•्เคธेเคฒ เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค• เค‡ंเคŸเคฐเคซ़ेเคธ เคนै। เคฐिเคฌเคจ เคคीเคจ เคญाเค—ों เคธे เคฌเคจा เคนै: เคŸैเคฌ (tab), เคธเคฎूเคน (Group) เค”เคฐ เค•เคฎांเคก (Command)।

Tabs

MS Excel เคเค• เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคกेเคŸा เค•ा analysis and presentation, calculation เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฎाเค‡เค•्เคฐोเคธॉเคซ्เคŸ เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏों เค•े เคธाเคฅ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธैเค•เคก़ों Commands เคนोเคคे เคนैं। เค•เคฎांเคก 8 เคฎुเค–्เคฏ เคŸैเคฌ เคชเคฐ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคนोเคคे เคนैं:
  • Home Tab:- เคนोเคฎ เคŸैเคฌ เคฎें worksheet เค•ो formatting เค•เคฐเคจे, Row, Column,  Cell เค”เคฐ Data  เค•ो เคกाเคฒเคจे เค”เคฐ เคนเคŸाเคจे เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค•เคฎांเคก เคถाเคฎिเคฒ เคนैं।
  • Insert Tab:- เคŸेเคฌเคฒ, เคšिเคค्เคฐเคฃ, เคšाเคฐ्เคŸ, เคฒिंเค•, เคธ्เคชाเคฐ्เค•เคฒाเค‡เคจ, เคนैเคกเคฐ เค”เคฐ เคซूเคŸเคฐ, เค•เคธ्เคŸเคฎ เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เค”เคฐ เคช्เคฐเคคीเค•ों, เค†เคฆि เค•ो เคธเคฎ्เคฎिเคฒिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค INSERT เคŸैเคฌ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐें।
  • Page layout Tab:- เคชेเคœ เคฒेเค†เค‰เคŸ เคคเคฌ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฎाเคฐ्เคœिเคจ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค, เคชेเคœ เคฌैเค•เค—्เคฐाเค‰ंเคก, เคชेเคœ เค†เค•ाเคฐ เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं। Formula Tabเคซाเคฐ्เคฎूเคฒा เค”เคฐ เคซंเค•्เคถเคจ เค•ो เคฌ्เคฐाเค‰เคœ़ เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เคšुเคจเคจे เค•े เคฒिเค เคซॉเคฐ्เคฎूเคฒा เคŸैเคฌ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा।
  • Data Tab:- เคฌाเคนเคฐी เคกेเคŸा เคคเค• เคชเคนुंเคšเคจे, เคซ़िเคฒ्เคŸเคฐ เค•เคฐเคจे, เคกेเคŸा เคŸूเคฒ्เคธ เคคเค• เคชเคนुंเคšเคจे, เค‰เคชเคฐोเค•्เคค เคธเคฎूเคน เคœोเคก़เคจे เค•े เคฒिเค เคกेเคŸा เคŸैเคฌ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं।
  • Review tab:- Spelling check, comments เคœोเคก़เคจे, เค…เคชเคจी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เคฏा เคตเคฐ्เค•เคฌुเค• เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค Review tab เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं।
  • View Tab:- เค…เคชเคจी เคตเคฐ्เค•เคฌुเค• เคฆृเคถ्เคฏ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे, เค—्เคฐिเคกเคฒाเค‡เคจ, เคถीเคฐ्เคทเค•, เคซॉเคฐ्เคฎूเคฒा เคฌाเคฐ เค”เคฐ เคฐूเคฒเคฐ เค•ो เค›िเคชाเคจे เค•े เคฒिเค View tab เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं। เค‡เคธी เค•े เคธाเคฅ เค‡เคธเคฎें เคตिंเคกोเคœ เค•ो เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐें, เคชैเคจ เคซ्เคฐीเคœ, เคœ़ूเคฎ เค‡เคจ เคฏा เค†เค‰เคŸ เค†เคฆि เคธुเคตिเคงाเค เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคนैं।

Groups

MS Excel เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคˆ เค•เคฎांเคก เค•ो เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค, เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคŸैเคฌ เคชเคฐ เคธเคฎूเคนों เคฎें เค•เคฎांเคก เค†เคฏोเคœिเคค เค•िเค เคœाเคคे เคนैं। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคธเคฎूเคน เคฎें เคคीเคจ เคฏा เค…เคงिเค• เคธंเคฌंเคงिเคค เค†เคฆेเคถ เคนोเคคे เคนैं। เคจिเคฎ्เคจ เคคाเคฒिเค•ा เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคŸैเคฌ เคชเคฐ เคชाเค เค—เค เคธเคฎूเคนों เค•ो เคธूเคšीเคฌเคฆ्เคง เค•เคฐเคคी เคนै:-
  • HOME:- Clipboard, Font, Alignment, Number, Styles, Cells, Editing.
  • INSERT:- Tables, Illustrations, Charts, Spark-lines, Filter, Links, Text, Symbols. 
  • PAGE LAYOUT:- Themes, Page Setup, Scale to Fit, Sheet Options, Arrange.
  • FORMULAS:- Function Library, Defined Names, Formula Auditing, Calculation. 
  • DATA:- Get External Data, Connections, Sort & Filter, Data Tools, Outline. 
  • REVIEW:- Proofing, Language, Comments, Changes. 
  • VIEW:- Workbook Views, Show, Zoom, Window, Macros.

เค•ुเค› groups เคฎें, group เค•े เคจाเคฎ เค•े เคฌเค—เคฒ เคฎें เคจिเคšเคฒे เคฆाเคं เค•ोเคจे เคฎें เคเค• เคฌเคŸเคจ เคฆेเค–ेंเค—े। เคฏเคน dialog box เคฒॉเคจ्เคšเคฐ เค•เคนเคคे เคนै। group เค•े dialog box เค•ो เค–ोเคฒเคจे เคธे เค‰เคธ group เคธे เคœुเคก़े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค command เคเคตं dialog box open เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं।
Commands
เค•เคฎांเคก เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคนोเคคे เคนैं เคœो เค†เคชเค•ो เคตिเคถिเคท्เคŸ เค•ाเคฐ्เคฏों เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคนोเคคे เคนैं, เคœैเคธे เค•ि เคถเคฌ्เคฆ เค•ो เคฌोเคฒ्เคก เค•เคฐเคจा, Text Wrapping, เคธंเค–्เคฏा เค•े เคช्เคฐाเคฐूเคช เค•ो เคช्เคฐเคคिเคถเคค เคฎें เคฌเคฆเคฒเคจा, เคฏा เค•ॉเคฒเคฎ เคœोเคก़เคจा।

Concept of Workbook and Worksheet

Worksheet:- เคเค• Worksheet collection เคนोเคคा เคนै cells เค•ा เคœเคนाँ เคชเคฐ เค†เคช เค…เคชเคจे data เค•ो เคฐเค– เคธเค•เคคे เคนैं เค”เคฐ เคธाเคฅ เคฎें เค‰เคจ्เคนें manipulate เคญी เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं. เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• Excel workbook เคฎें multiple worksheets เคนोเคคे เคนैं। เคœैเคธे- sheet1, sheet2, sheet3 etc.
Workbook:- workbook excel เค•ी เคซाเค‡เคฒ เค•ो เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคเค• workbook เคฎें เค•เคˆ worksheet เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคคे เคนैं। Default เคฐूเคช เคธे เคเค• Workbook เคฎें 3 worksheet เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคคे เคนैं, เคœिเคจ्เคนें เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เค…เคจुเคธाเคฐ เค˜เคŸाเคฏा เคฌเคข़ाเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। File เค•ा เคจाเคฎ เคนी worksheet เค•ा เคจाเคฎ เคนोเคคा เคนै।

Working on Worksheet

Create a new worksheet:- เคจเคˆ เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค‡ंเคธเคฒ्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคตिंเคกो เค•ी เคธ्เคŸेเคŸเคธ เคฌाเคฐ เค•े เคŠเคชเคฐ เคจ्เคฏू เคธीเคŸ เค•े เคช्เคฒเคธ เค†เคˆเค•ॉเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं เคœिเคธे เคจเคˆ เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•्เคฐिเคเคŸ เคนो เคœाเคคी เคนै เค…เคฅเคตा เค‡ंเคธเคฐ्เคŸ เคฎेเคจू เคธे เค•्เคฐिเคเคŸ เคจ्เคฏू เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค‘เคช्เคถเคจ เค•ो เค•्เคฐिเคเคŸ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।

Rename a worksheet:- เค•िเคธी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ा เคจाเคฎ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคตिंเคกो เค•े เคฌเคŸเคจ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เค…เคจुเคธाเคฐ เคธीเคŸ เคชเคฐ Right เค•्เคฒिเค• เค•เคฐ Rename เค‘เคช्เคถเคจ เค•ा เคšुเคจाเคต เค•เคฐเคคे เคนैं เคเคตं Sheet เค•ा เคจเคฏा เคจाเคฎ เคŸाเค‡เคช เค•เคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं।

Move or Coping a worksheet:- เค•िเคธी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ो copy เคฏा move เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคธ्เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं:-
  • เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เค‰เคธ เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐ right click เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœ เคœिเคธे move เคฏा copy เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เคคเคฅा move and copy option เคชเคฐ click เค•เคฐเคคे เคนैं เคœिเคธเคธे move and copy dialog box เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै।
  • เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคกाเคฏเคฒॉเค— เคฌॉเค•्เคธ เคฎें To book drop down เคฎें เค‰เคธ Excel Workbook เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคฎें move or copy เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। Before sheet เคฎें เคœिเคธ sheet เค•े เคชเคถ्เคšाเคค copy or move เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं, เค‰เคธเค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐ copy เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค create a copy check box เค•ो เคšेเค• เค•เคฐเคคे เคนैं। move เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เค‘เคช्เคถเคจ เค•ा เคฏूเคœ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।
  • เค…ंเคค เคฎें ok เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐ sheet เค•ो เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคाเคจुเคธाเคฐ location เคชเคฐ move or copy เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।
Deleting a worksheet:- เค•िเคธी worksheet เค•ो delete เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธंเคฌंเคงिเคค worksheet เคชเคฐ right click เค•เคฐ delete option เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे delete confirmation box เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै।


 เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคกाเคฏเคฒाเค— เคฌाเค•्‍เคธ เคฎें OK เค‘เคช्เคถเคจ เคชเคฐ click เค•เคฐ worksheet เค•ो delete เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।

Working with Row and Column

Add new row and column:- Excel 2013 เค•ी เค•िเคธी เคญी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เคฎें Row or Column เค•ो Insert เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค Home Tab เค•े Cells Group เคธे Insert option เคฎें เค•्เคฐเคฎเคถ: Insert Sheet Row or Insert Sheet Column เคฎें เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे selected row/column เค•े เคชเคถ्‍เคšाเคค เคเค• เคจเคˆ row/column Insert เคนो เคœाเคคा เคนै।

Deleting row and column:- Excel 2013 เค•ी เค•िเคธी เคญी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เคธे Row or Column เค•ो เคฎिเคŸाเคจे เค•े เคฒिเค Home Tab เค•े Cells Group เคธे Delete option เคฎें เค•्เคฐเคฎเคถ: Delete Sheet Row or Delete Sheet Column เคฎें เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे selected row/column Delete เคนो เคœाเคคी เคนै।

Resizing Row or Column:- Excel 2013 เค•ी เค•िเคธी เคญी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•े Row or Column เค•ी size change เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค Home Tab เค•े Cells Group เคธे Format option เคฎें เค•्เคฐเคฎเคถ: Row height or Column Width Option เคฎें เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे เค•्เคฐเคฎเคถ: Row height or Column Width เคกाเคฏเคฒाเค— เคฌाเค•्‍เคธ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนाเคคा เคนै:-

                                 
 


                    เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคกाเคฏเคฒाเค— เคฌाเค•्‍เคธों เคฎें เค…เคชเคจी เค†เคตเคถ्‍เคฏเค•เคคाเคจुเคธाเคฐ Row Height or Column width เค•ी size, pixels เคฎें เคŸाเคˆเคช เค•เคฐ OK Button เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐ เคฐो เคคเคฅा เค•ाเคฒเคฎ เค•ी เคธाเคˆเคœ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।

Different View of Worksheet 

Excel 2013 เคฎें Worksheet เค•ो เคฆेเค–เคจे เค•े เค•เคˆ เคตिเค•เคฒ्เคช เคนोเคคे เคนैं เคœो เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ो เค…เคฒเค— เค…เคฒเค— เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคตिंเคกो เค•े เคจीเคšे เคŸाเคธ्เค•เคฌाเคฐ เคชเคฐ เคต्เคฏू เคฌเคŸเคจ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ worksheet view เค•ो เคฌเคฆเคฒ เคธเค•เคคे เคนैं เค…เคฅเคตा View Tab เค•े Workbook Views group เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्‍เคง View Options เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। MS Excel 2013 เคฎें เคคीเคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคต्เคฏू เคนोเคคे เคนैं:-
  1. Normal View
  2. Page Layout View
  3. Page Break View
  1. Normal View:- เคฏเคน เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เคกिเคซ़ॉเคฒ्เคŸ เคต्เคฏू เคนोเคคा เคนै เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคा เคนเคฐ เคธเคฎเคฏ เค‡เคธเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं เค”เคฐ เคชเคฐिเคšिเคค เคนैं।
  2. Page Layout View:- Page Layout View เคฎें เคถीเคŸ เค•ो Page Margins เค•े เคฐूเคฎ เคฎें เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं। เค‡เคธी เค•े เคธाเคฅ เค‡เคธเคฎें Header เค”เคฐ Footer เคญी เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं เค”เคฐ เค‡เคธเคฎें เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ो Edit เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं เค”เคฐ เคธเคญी เค•ाเคฐ्เคฏों เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เคฏเคฆि เคชेเคœ เคฒेเค†เค‰เคŸ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो Normal View เคชเคฐ เคตाเคชเคธ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐ เคชेเคœ เคฌ्เคฐेเค• เคฎाเคฐ्เคœिเคจ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคा เคนै।
  3. Page Break View:- เคฏเคน เคต्เคฏू เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• Page เค•ो Watermark เค•े เคธाเคฅ page numbers เค‡ंเค—िเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฆिเค–ाเคคा เคนै। เค‡เคธ เคต्เคฏू เคฎें เคกेเคŸा เคญी Edit เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं เค”เคฐ เคธเคญी เค•ाเคฐ्เคฏों เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค page เค•ो เคฌเคก़ा เคฏा เค›ोเคŸा เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เคชेเคœ เคฌ्เคฐेเค• เค•ो เคธ्เคฅाเคจांเคคเคฐिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เคฏเคฆि เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— pages เคฎें เค…เคชเคจी เคตเคฐ्เค•เคฌुเค• เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคนिเคธ्เคธों เค•ो เคช्เคฐिंเคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคชेเคœ เคฌ्เคฐेเค• เคœोเคกเคจा เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนोเคคा เคนै। 

Data Types of Excel 

เค•िเคธी เคเค•्เคธेเคฒ เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เคฎें เค•เคˆ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกाเคŸा store เค•िเคฏे เคœा เคธเค•เคคे เคนैं। เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•े เค•िเคธी Cell เคฎें เค•िเคธी เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคกाเคŸा Store เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎें เค‰เคธ Cell เค•ो เคตเคน เคกाเคŸा เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค ीเค• เคคเคฐเคน เคธे เคฆिเค–ाเคจे เค•े เคฒिเค เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เค•เคฐเคจा เคชเฅœเคคा เคนैं। เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เคฎुเค–्เคฏเคคः เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคกाเคŸा เคŸाเค‡เคช เค‰เคชเคฏोเค— เคฎें เคฒाเคฏे เคœाเคคे เคนैं:-
  • General:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคธเคญी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกाเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคน เคเค• เค•ाॅเคฎเคจ เคกाเคŸा เคŸाเคˆเคช เคนै। เคœैเคธे – A to Z เค…เค•्เคทเคฐ, 0 to 9 เคจเคฎ्เคฌเคฐ, เคšिเคจ्เคน, เคฆिเคจांเค•, เคธเคฎเคฏ เค†เคฆि।
  • Text:- เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เคกेเคŸा เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै เคœो เคกिเคซ़ॉเคฒ्เคŸ เคฐूเคช เคธे เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं เค‡เคธเคฎे เค—เคฃिเคคीเคฏे เค—เคฃเคจाเคฏें เคจเคนी เค•ी เคœा เคธเค•เคคी เคนै।
  • Number:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•ेเคตเคฒ เค…ंเค•ो (0 เคธे  9 เคคเค•), เคฆเคถเคฎเคฒเคต เค•े เค…ंเค•ो เค•ो เคธेเคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกेเคŸा เคฎें เคชूเคฐ्เคฃांเค• (integers), เค…ंเคถ (fractions), เคช्เคฐเคคिเคถเคค (percentages), เคฎुเคฆ्เคฐा (currency), เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค†ंเค•เคก़े เคถाเคฎिเคฒ เคนैं। เค…เคงिเค•ांเคถ เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ्เคธ เคฎें เคฏे เคธเคฌเคธे เค†เคฎ เคกेเคŸा เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนैं।
  • Currency:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐेंเคธी เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं เค‡เคธเคฎें เคฆเคถเคฎเคฒเคต เค•े เค…ंเค• เคเคตं เค•เคฐेंเคธी เคšिเคจ्เคน เค•ो เคธेเคŸ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै। เคœैเคธे – Rs. 15,000, $500, Rs. 1500.00, Rs. 15000
  • Date:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคกेเคŸ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं เค‡เคธเคฎें เคกेเคŸ เค•े เคซाॅเคฐ्เคฎเคŸ เค•ो เคธिเคฒेเค•्เคŸ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै। เคœैเคธे – dd/mm/yyyy, mm/dd/yyyy, yyyy/dd/mm, 23-July-2016.
  • Time:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคŸाเคˆเคฎ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं เค‡เคธเคฎें เคŸाเคˆเคฎ เค•े เคซाॅเคฐ्เคฎเคŸ เค•ो เคธिเคฒेเค•्เคŸ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै।
  • Percentage:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— Percentage เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคซॉเคฐ्เคฎेเคŸ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं เค‡เคธเคฎें เคฆเคถเคฎเคฒเคต เค•े เค…ंเค•ो เค•ो เคญी เคธेเคŸ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें Percentage เคšिเคจ्เคน เค†เคคा เคนै।
  • Scientific:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เคฎें เคจंเคฌเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกाเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคฆเคถเคฎเคฒเคต เค•े เค…ंเค•ो เค•ो เคธेเคŸ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै।
  • Special:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกाเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคœिเคช เค•ोเคก เคเคตं เคซोเคจ เคจंเคฌเคฐ เค†เคฆि เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।
  • Accounting:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค—เค…เค•ाเค‰ंเคŸ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคกाเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคฆเคถเคฎเคฒเคต เค•े เค…ंเค•ो เค•ो เคธेเคŸ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै เคเคตं เค•เคฐेंเคธी เค•ा เคšिเคจ्เคน เคšुเคจเคจा เคชเคกเคคा เคนै।
  • Custom:- เค‡เคธ เคกेเคŸा เคŸाเคˆเคช เคฎें เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคกाเคŸा เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ो เคธेเคŸ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।

Page Formatting  

Excel 2013 เคฎें เคชेเคœ เคธेเคŸเค…เคช เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฏा เคซाเคฐ्เคฎेंเคŸिंเค— เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฎ्‍เคจเคฒिเค–िเคœ เคธ्‍เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं:- 
  • Page Layout Tab เคธे, Margin เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें। เคก्เคฐॉเคช-เคกाเค‰เคจ เคฎेเคจू เคธे Custom Margins… เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें, เคœिเคธเคธे Page Setup เคกाเคฏเคฒॉเค— เคฌॉเค•्เคธ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै।  




  • เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคกाเคฏเคฒाเค— เคฌाเค•्‍เคธ เค•े Page เคŸैเคฌ เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्‍เคง เค†เคช्‍เคธเคจ्‍เคธ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐ เคเคตं เค•เคธ्‍เคŸเคฎ เคฎाเคฐ्เคœिเคจ เค•े เคฎाเคจों เค•ो เคธเคฎाเคฏोเคœिเคค เค•เคฐ, Ok เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, ि‍เคœिเคธเคธे เคชेเคœ เค•ा เคกाเคŸा เคเค• เค•्เคฐเคฎ เคฎें เคชेเคœ เค•े เค…เคจुเคฐूเคช เคช्เคฐเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै। 

Cell Formatting 

Excel 2013 เคฎें เค•िเคธी เคญी เคธेเคฒ เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเค“ं เคœैเคธे Font Style, Color, border etc.  เค•ो เคœोเคกเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฎ्‍เคจเคฒिเค–िเคค เคธ्‍เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं:-
  • Home Tab เค•े Cells Group เค•े เค…เคจ्‍เคคเคฐ्เค—เคค Format เคธे Format Cells option เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे cell formatting Dialog box เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै।



  • เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคกाเคฏเคฒाเค— เคฌाเค•्‍เคธ เคฎें Number tab เคธे cell เค•ा เคกाเคŸा เคŸाเคˆเคช เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। Alignment, font, Border, Fill and Protection Tab เคฎें เค•्เคฐเคฎเคถ: เค•िเคธी เคญी เคธेเคฒ เคกाเคŸा เค•ी เค†เคตเคถ्‍เคฏเค•เคคाเคจुเคธाเคฐ Formatting เค•เคฐ OK Button เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนुเค เคธेเคŸिंเค— เค•ो เค…เคชเคกेเคŸ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं।  

Cell References  

Cell Reference เค•िเคธी worksheet เคชเคฐ cell เคฏा cell เค•ी เคเค• series เค•ो เคธंเคฆเคฐ्เคญिเคค เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธे formula เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เคคाเค•ि Microsoft Office Excel เค‰เคจ เคฎाเคจों เคฏा เคกेเคŸा เค•ो เคขूंเคข เคธเค•े เคœिเคจ्เคนें เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। 
              MS Excel 2013 เคฎें เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Cell reference เคนैं: relative เค”เคฐ absolute। เคœเคฌ copy เคฌเคจाเคˆ เคœाเคคी เคนै เคคो relative เค”เคฐ absolute Reference เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคœเคฌ เค•िเคธी formula เค•ो เค•िเคธी เค…เคจ्เคฏ Cell เคฎें copy เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคคो เคธंเคฌंเคงिเคค Reference เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคे เคนैं। เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคซ, absolute Reference เคธ्เคฅिเคฐ เคฐเคนเคคे เคนैं, เค‡เคธเคธे เค•ोเคˆ เคซเคฐ्เค• เคจเคนीं เคชเคก़เคคा เค•ि เค‰เคจเค•ी copy เคฌเคจाเคˆ เค—เคˆ เคนै। 
            เคกिเคซ़ॉเคฒ्เคŸ เคฐूเคช เคธे, เคธเคญी Cell reference, relative Reference เคนोเคคे เคนैं। เคœเคฌ เค•เคˆ cells เคฎें Copy เคฌเคจाเคˆ เคœाเคคी เคนै, เคคो เคตे Rows เค”เคฐ Column เค•ी เคธाเคชेเค•्เคท เคธ्เคฅिเคคि เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฌเคฆเคฒเคคी เคนैं। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค, เคฏเคฆि เคนเคฎ เคซॉเคฐ्เคฎूเคฒा = A1 + B1 เค•ो row 1 เคธे row 2 เคฎें copy เค•เคฐเคคे เคนैं, เคคो formula = A2 + B2 เคฌเคจ เคœाเคเค—ा। เคœเคฌ เคญी เคนเคฎें เค•เคˆ Rows เคฏा Columns เคฎें เคธเคฎाเคจ เค—เคฃเคจा เคฆोเคนเคฐाเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเคคी เคนै। เคคเคฌ relative Reference เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคธुเคตिเคงाเคœเคจเค• เคนोเคคे เคนैं। เคœเคฌเค•ि relative Reference เค•े เคตिเคชเคฐीเคค, Copy เคฏा Fill เค•เคฐเคจे เคชเคฐ Absolute Reference เคจเคนीं เคฌเคฆเคฒเคคे เคนैं। เคเค• Row เคฏा Column เคธ्เคฅिเคฐ เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคเค• Absolute Reference เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं।

Excel Formula 

Excel เคฎें เคชเคนเคฒे เคธे Defined Formulas เคนोเคคे เคนै เคœिเคจ्เคนें Function เค•เคนเคคे เคนैं। เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค•िเคฏे เคœा เคธเค•เคคे เคนै, เคœैเคธे เคœोเฅœเคจा, เค˜เคŸเคจा, เค—ुเคฃा, เคญाเค—, เคกेเคŸ, เคŸाเค‡เคฎ เค†เคฆि। MS Excel เคฎें Formula เคนเคฎेเคถा เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคšिเคจ्เคน (=) เคธे เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคนोเคคा เคนैं। เค‡เคธे เคฒिเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคธी เคญी เคธेเคฒ เคฎें เคฏा เคธेเคฒ เค•ो Select เค•เคฐ Formula Bar เคฎे Type เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं เค…เคฅเคตा Formula Tab เคธे insert เคญी เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। Excel เคฎें formula เคจिเคฎ्‍เคจ เคฒिเค–िเคค เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนैं:- 
  1. Math or String
  2. Date & Time
  3. Text
  4. Financial
  5. Logical
  6. Statically
  7. Lookup or reference
Math or String Function:- 
เค‡เคธเค•े เค…เคจเคคเคฐ्เค—เคค Mathematics or String Operation เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคจे เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค Function เคนोเคคे เคนैं। เคฏे เคจिเคฎ्‍เคจเคฒिเค–िเคค เคนोเคคे เคนैं:-


1. SUM() :- เค‡เคธ Function เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคธंเค–्เคฏाเค“ं เค•ो เคœोเฅœा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें value, cell address or cell range เคฆी เคœा เคธเค•เคคी เคนै।  
Example:- =SUM(a1:a4) เค…เคฅเคตा =SUM(a1, a2, a3, .......,an)

2. SQRT() :- เค‡เคธ Function เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे เค•िเคธी เคญी เคธंเค–्เคฏा เค•ा SQUARE ROOT เคจिเค•ाเคฒा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเค•े เค†เคฐ्เค—ूเคฎेंเคŸ เคฎें เค•िเคธी เคธंเค–्เคฏा เค•ा เคธेเคฒ เคเคก्เคฐेเคธ เคฆेเคคे เคนै เคฏा เคตเคน เคธंเค–्เคฏा เคฆेเคคे เคนै। เคœिเคธเค•ा SQUARE ROOT เคจिเค•ाเคฒเคจा เคนोเคคा เคนै। 

Example:- =SQRT(25)

Result :- 5



3. odd() :- เค‡เคธ Function เคธे เคธเคฎ เคธंเค–्เคฏा เค•ो เคตिเคทเคฎ เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคฌเคฆเคฒा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।
Example =odd(80)
Result=81

4. even() :- เค‡เคธ Function เคธे เคตिเคทเคฎ เคธंเค–्เคฏा เค•ो เคธเคฎ เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคฌเคฆเคฒा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।
Example:-  =even(79)
Result=80

5. MOD() :- เค‡เคธ function เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे เค•िเคธी เคญी เคธंเค–्เคฏा เค•ा เคถेเคทเคซเคฒ เคจिเค•ाเคฒा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคฆो เค†เคฐ्เค—ूเคฎेंเคŸ เคฆिเคฏे เคœाเคคे เคนै।
Example:- =MOD(26,5)
result=1

6.POWER() :-  เค‡เคธ Function เคธे เค•िเคธी เคญी เคธंเค–्เคฏा เค•ी เค˜ाเคค เค•ी เค—เคฃเคจा เค•ी เคœा เคธเค•เคคी เคนैं। เค‡เคธเคฎें เคฆो เค†เคฐ्เค—ूเคฎेंเคŸ เคฆिเคฏे เคœाเคคे เคนै เคชเคนเคฒी เคธंเค–्เคฏा, เคฆूเคธเคฐी เคชाเคตเคฐ।
Example:- =POWER(5,2)
Result = 25

7. ABS() :-  เค‡เคธเคธे absolute value เคจिเค•ाเคฒเคคे เคนै। เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฏเคฆि เค•ोเคˆ เคšिเคจ्เคน เคฒเค—ा เคนै। เคคो เค‰เคธเค•ो เคนเคŸा เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคน เค†เคฐ्เค—ूเคฎेंเคŸ เคฎें เคเค• เคจंเคฌเคฐ เคฒेเคคा เคนै।
Example:- =abs (-125)
Result = 125

8.Fact() :- เค‡เคธ Function เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे เค•िเคธी เคญी เคธंเค–्เคฏा เค•ा Factorial number เคจिเค•ाเคฒ เคธเค•เคคे เคนै। เคฏเคน เค†เคฐ्เค—ूเคฎेंเคŸ เคฎें เคเค• เคจंเคฌเคฐ เคฒेเคคा เคนै।
Example:- =fact (5)
Result= 120

9. INT() :- เค‡เคธ function เคธे เค•िเคธी เคญी เคธंเค–्เคฏा เค•ी เค‡ंเคŸीเคœเคฐ Value เคจिเค•ाเคฒ เคธเค•เคคे เคนै। เคฏเคน เค†เคฐ्เค—ूเคฎेंเคŸ เคฎें เคเค• เคจंเคฌเคฐ เคฒेเคคा เคนै।
Example:- =int(123.34)
Result=123

String Function 

1. UPPER():- เคฏเคน Function lower case เค•े เค…เค•्เคทเคฐ เค•ो เคฌเคกे เค…เค•्เคทเคฐ เคฎें เคฌเคฆเคฒเคคा เคนै।
Syntax:- =UPPER(TEXT)
Example:- =UPPER(“CyberDairy Solutions”)
Result:- CYBERDAIRY SOLUTIONS

2. LOWER() :- เคฏเคน Function Upper Case เค•े เค…เค•्เคทเคฐ เค•ो Lower Case เค…เค•्เคทเคฐ เคฎें เคฌเคฆเคฒเคคा เคนै।
Syntax:- =LOWER(TEXT)
Example:- =LOWER(“COMPUTER HINDI”)
Result:- computer hindi

3. Proper():- เคฏเคน Function text เค•ो proper case เคฎें เคธेเคŸ เค•เคฐเคคा เคนै।
Syntax: =proper(TEXT)
Example:- =proper(“COMPUTER HINDI”)
Result:- Computer Hindi

4. len():- เคฏเคน Function text เค•े เค…เค•्เคทเคฐ เค—िเคจเคคा เคนै।
Syntax: =len(TEXT)
Example:- =len(“Computer”)
Result:- 8

5. left():- เคฏเคน Function เคถเคฌ्เคฆ เค•े เค…เค•्เคทเคฐो เค•ो เคฌाเคฏीं เคคเคฐเคซ เคธे เคจिเค•ाเคฒเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคŸैเค•्เคŸ เคเคตं เค•िเคคเคจे เค…เค•्เคทเคฐ เคจिเค•ाเคฒเคจा เคนै। เค‰เคธเค•ी เคธंเค–्เคฏा เคฆेเคจी เคนोเคคी เคนै।
Syntax: =Left(TEXT, Number)
Example:- =Left(“Computer”,3)
Result:- Com

6. Right():- เคฏเคน Function เคถเคฌ्เคฆ เค•े เค…เค•्เคทเคฐो เค•ो เคฆाเคฏीं เคคเคฐเคซ เคธे เคจिเค•ाเคฒเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคŸैเค•्เคŸ เคเคตं เค•िเคคเคจे เค…เค•्เคทเคฐ เคจिเค•ाเคฒเคจा เคนै। เค‰เคธเค•ी เคธंเค–्เคฏा เคฆेเคจी เคนोเคคी เคนै।
Syntax: =Right(TEXT, Number)
Example:- =right(“Computer”,2)
Result:- er

7. TRIM():- เคฏเคน Function เคŸैเค•्เคŸ เค•े เค†เค—े เคชीเค›े เค•े เค–ाเคฒी เคธ्เคฅाเคจ เค•ो เค–เคค्เคฎ เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै।
Syntax: =Trim(TEXT)
Example:- =trim(“   Computer ”)
Result:- Computer

8.MID():- เคฏเคน Function เคถเคฌ्เคฆों เค•ो เค…เค•्เคทเคฐो เค•े เคฌीเคš เคธे เคจिเค•ाเคฒाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เค†เคฐ्เค—ूเคฎेंเคŸ เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เคŸैเค•्เคŸ เคเคตं เค•เคนाॅ เคธे เค…เค•्เคทเคฐ เคจिเค•ाเคฒเคจा เคนै। เค”เคฐ เค•िเคคเคจे เค…เค•्เคทเคฐ เคจिเค•ाเคฒเคจा เคนैं । เค‰เคธเค•ी เคธंเค–्เคฏा เคฆेเคคे เคนै।
Syntax: =MID(TEXT,START NUMBER , END NUMBER)
Example:- =mid(“SUPER COMPUTER”,6,7)
Result:- COMPUTER

Date functions 

1. NOW():- เคฏเคน Function Computer เค•ी current date and Time เคฆेเคคा เคนै।
Example  =NOW()
OUT PUT- 10/20/2012 19:16

2. DAY():- เคฏเคน Function DATE เคธे เคฆिเคจ เคจिเค•ाเคฒเคคा เคนै।
Syntax:- =day(date)
Example =day(22/7/2016)
Output=20

3. MONTH ():- เคฏเคน Function DATE เคธे Month เคจिเค•ाเคฒเคคा เคนै।
Syntax:- =month(date)
Example =month (10/20/2011)
Output=10

4. year():- เคฏเคน Function DATE เคธे เคตเคฐ्เคท เคจिเค•ाเคฒเคคा เคนै।
Syntax:- =year(date)
Example =year (10/20/2011)
Output= 2011

5. today():- เคฏเคน Function current date output เคฎें เคฆेเคคा เคนै।
Example =today()
Output:- 10/20/2011

6. Date():- เคฏเคน Function เคฆिเคฏे เค—เคฏे เคจเคฎ्เคฌเคฐों เค•ो เคฆिเคจांเค• เคฎें เคฌเคฆเคฒเคคा เคนै।
Syntax:- =date(year,month,day)
Example:- =date(2011,22,10)
Output= 22/10/211

Time Functions

1. Time():- เคฏเคน Function เคฆिเคฏे เค—เคฏे hour, minute, second เค•ो เคธเคฎเคฏ เคฎें เคฌเคฆเคฒเคคा เคนै।
Syntax:- =Time(hour,minute,second)
Example:- =Time(4,30,10)
Output:- 4:30 AM

2. Second():- เคฏเคน Function เคฆिเคฏे เค—เคฏे เคธเคฎเคฏ เคธे เคธेเค•ेंเคก เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคฎें เคฆेเคคा เคนै।
Syntax:- =Second(Time)
Example:- =Second(4:30)
Output:- 10

3. Minute():- เคฏเคน Function เคฆिเคฏे เค—เคฏे เคธเคฎเคฏ เคธे เคฎिเคจिเคŸ เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคฎें เคฆेเคคा เคนै।
Syntax:- =minute(Time)
Example:- =minute (4:30)
Output:- 30

4. hour():- เคฏเคน Function เคฆिเคฏे เค—เคฏे เคธเคฎเคฏ เคธे เค˜เคฃ्เคŸा เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคฎें เคฆेเคคा เคนै।
Syntax:- =hour(Time)
Example:- =hour(4:30)
Output:- 4

Financial function

1. PMT():- เคฏเคน function loan เค•े เคฒिเค calculat constant payment เคคเคฅा เคฌ्เคฏाเคœ เคฆเคฐ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै।
Syntax:- =PMT(rate,more,pv,fv,type)
เคœเคนां- 
rate - loan เคชเคฐ เคฒเค—เคจे เคตाเคฒा interest rate เคนै।
PV- เคฏเคน principal value (เคฎूเคฒเคงเคจ) เคนोเคคा เคนै।
FV- เคฏเคน future value เคนोเคคी เคนै, เคœो เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เคšुเค•ाเคจी เคนोเคคी เคนै।
TYPE- เคฏเคน 0 เคฏा 1 เคนोเคคा เคนै เคœो เคญुเค—เคคाเคจ เค•เคฌ เคนोเคจा เคนै, เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै। เคฏเคฆि เคญुเค—เคคाเคจ เค†เคตเคงि เค•े เค…ंเคค เคฎे เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै เคคเคฌ 0 เคฆเคฐ्เคถाเคคे เคนैं เค…เคฅเคตा เคญुเค—เคคाเคจ เค†เคตเคงि เค•े เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคฎें เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै เคคเคฌ 1 เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै।

Logical Function

1. IF():- เคฏเคน Conditional function เคนोเคคा เคนै, เคœो true or false value เค•े เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคค เคชเคฐ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคถเคฐ्เคค เค•े เคธाเคฅ เคธเคค्เคฏ เคเคตं เค…เคธเคค्เคฏ value เคฆเคฐ्เคถाเคˆ เคœाเคคी เคนै।
Syntax:- =IF(condition, true value, false value)
Example:- =IF(5/2=0,"Even Value","Odd Value")
Output:- Even Value

Statistical Function

1. MAX():- เคฏเคน เคฆिเค เค—เค เคตैเคฒ्เคฏू เคธीเคฐीเคœ เคฎें เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ी เคธंเค–्เคฏा เค•ो เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।
Syntax:- =MAX(n1,ne,ne,n4,......,nn)
Example:- =MAX(23,78,12,90,34)
Output:- 90

2. MIN():- เคฏเคน เคฆिเค เค—เค เคตैเคฒ्เคฏू เคธीเคฐीเคœ เค•ी เคธเคฌเคธे เค›ोเคŸी เคธंเค–्เคฏा เคฐिเคŸเคฐ्เคจ เค•เคฐเคคे เคนैं।
Syntax:- =MIN(n1,ne,ne,n4,......,nn)
Example:- =MIN(23,78,12,90,34)
Output:- 12

3. Count():- เคฏเคน เคซंเค•्เคถเคจ เคธेเคฒेเค•्เคŸ เค•िเค เค—เค เคฐेंเคœ เค•ी เคธंเค–्เคฏा เค•ो เค•ाเค‰ंเคŸ เค•เคฐเค•े เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।
Syntax:- =COUNT(n1,ne,ne,n4,......,nn)

4. SQRT():- เคฏเคน เคซंเค•्เคถเคจ เคฆी เค—เคˆ เคธंเค–्เคฏा เค•ा Square root เค…เคฅเคตा เคตเคฐ्เค—เคฎूเคฒ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।
Syntax:- =SQRT(n)
Example:- =SQRT(16)
Output:- 4

Border And Shading 

Cell เคฎें Border and Shading เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เค•े‍ เคฒिเค เคจिเคฎ्‍เคจเคฒिเค–िเคค เคธ्‍เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं:-
  • Home Tab เค•े Cells Group เค•े เค…เคจ्‍เคคเคฐ्เค—เคค Format เคธे Format Cells option เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे cell formatting Dialog box เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคธे Border tab เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो เคจिเคฎ्‍เคจाเคจुเคธाเคฐ เคกाเคฏเคฒाเค— เคฌाเค•्‍เคธ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै। 
  • เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคกाเคฏเคฒाเค— เคฌाเค•्‍เคธ เคฎें Line pane เคฎें border เค•ी line เค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं, border เคฌाเค•्‍เคธ เคฎें เคฌाเคฐ्เคกเคฐ เค•ा เคฒेเค†เคŠเคŸ เค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं เคคเคฅा color เคฎें เคœोเคกे เค—เคฏे เคฌाเคฐ्เคกเคฐ เค•ा เคฐंเค— เคจिเคฏเคค เค•เคฐ OK เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนी selected cell เคฎें border เค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ เคชूเคฐ्เคฃ เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै।  

Freezing Pane 

เคœเคฌ เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคกेเคŸा เค•े เคธाเคฅ เค•ाเคฎ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนोเคคे เคนैं, เคคो เคตเคฐ्เค•เคฌुเค• เคฎें เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•ी เคคुเคฒเคจा เค•เคฐเคจा เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนो เคœाเคคा เคนै। เคเค•्เคธेเคฒ เคฎें เค•เคˆ Tools เคนैं เคœो workbook เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ parts เคธे data เค•ो เคเค• เคนी เคธเคฎเคฏ เคฎें เคฆेเค–เคจे เคนेเคคु เค†เคธाเคจ เคฌเคจाเคคा เคนै, เคœैเคธे Pane เค•ो Freeze เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค…เคชเคจी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ो เคตिเคญाเคœिเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा। เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เคฎें เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे Header Cell เคฎें เค•ुเค› Rows เคฏा Columns เค•ो เคฆेเค–เคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। Rows เคฏा Columns เค•ो Freeze เค•เคฐเค•े, เคœเคฎे เคนुเค Cells เค•ो เคฆेเค–เคจे เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค…เคชเคจे Data เค•ो Scroll เค•เคฐ เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं। pane เค•ो freeze เค•เคฐเคจे เค•े‍ ि‍เคฒिเค เคจिเคฎ्‍เคจเคฒिเค–िเคค เคธ्‍เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं:-
  • เค‰เคธ Row เค•े เคจीเคšे Row เค•ा เค…เคฅเคตा Column เค•े เคฆाเคˆ เค“เคฐ เค•े Column เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें เคœिเคธे Freeze เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। 
  • เคคเคค्‍เคชเคถ्‍เคšाเคค เคฐिเคฌเคจ เค•े View Tab เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें।
  • Freeze Panes เค•เคฎांเคก เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें, เคซिเคฐ เคก्เคฐॉเคช-เคกाเค‰เคจ เคฎेเคจू เคธे Freeze Panes เคšुเคจें। 
  • เค—्เคฐे เคฒाเค‡เคจ เคฆ्เคตाเคฐा เค‡ंเค—िเคค เค•िเค เค—เค เคฐाे เคฏा  เค•ॉเคฒเคฎ เค•ो เคœเค—เคน เคฎें Freeze เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा। เคฌाเคˆं เค“เคฐ Freeze เค•ॉเคฒเคฎ เค•ो เคฆेเค–เคคे เคนुเค worksheet เคฎें Scroll เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं।

Cell Splitting 

Excel workbook เคฎें เคเค• เคจเคˆ Window เคฌเคจाเคจे เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เคเค• เคนी Workbook เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตเคฐ्เค—ों เค•ो เคตिเคญाเคœिเคค  เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। เคธ्เคช्เคฒिเคŸ เค•เคฎांเคก เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ो เคเค• เคธे เค…เคงिเค• pane เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคคा เคนै เคœो เค…เคฒเค— เคธे scroll เค•เคฐเคคा เคนै। เค…เคฐ्เคฅाเคค เคเค• เคนी เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ो เคฆो เคญाเค—ों เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค Split เคตिเค•เคฒ्เคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं। Cell Split เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฎ्‍‍‍เคจเคฒिเค–िเคค  เคธ्‍เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं:-
  • เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เค‰เคธ เคธेเคฒ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें เคœเคนां เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•ो เคตिเคญाเคœिเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। 
  • เคคเคค्‍เคชเคถ्‍เคšाเคค เคฐिเคฌเคจ เคธे View tab เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें, เคซिเคฐ Split เค•เคฎांเคก เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें। 
  • เคตเคฐ्เค•เคฌुเค• เค•ो เคตिเคญिเคจ्เคจ เคชैเคจ เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เค•िเคฏा เคœाเคเค—ा। เคธ्เค•्เคฐॉเคฒ เคฌाเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• Pane เค•ो เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคธ्เค•्เคฐॉเคฒ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे เคตเคฐ्เค•เคฌुเค• เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตเคฐ्เค—ों เค•ी เคคुเคฒเคจा เค•ी เคœा เคธเค•े।

Hiding row and column 

เค•เคญी-เค•เคญी, เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ เค•े manage cells เค•ो เคฌเคฆเคฒे เคฌिเคจा เค•ुเค› Rows เคฏा Columns เค•ो เค›िเคชाเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्‍เคฏเค•เคคा เคนोเคคी เคนै। worksheet เคฎें row and column เค•ो hide เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฎ्‍เคจเคฒिเค–िเคค เคธ्‍เคŸेเคช เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं:-  
  • เค‰เคธ เค•ॉเคฒเคฎ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐें เคœिเคธे เค›िเคชाเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं, เคฎाเค‰เคธ เคชเคฐ เคฐाเค‡เคŸ-เค•्เคฒिเค• เค•เคฐें, เคซिเคฐ Formatting menu เคธे Hide option เคšुเคจें। 
  • เค•ॉเคฒเคฎ เค›ुเคช เคœाเคंเค—े। 

Charts in Excel 2013

Chart เคธंเค–्เคฏाเคค्เคฎเค• เคกाเคŸा เค•ा Graphical Presentation เคนै।เคธंเค–्เคฏा เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคกाเคŸा เค•ी เคฐेंเคœ data series เค•เคนเคฒाเคคी เคนै। เคกाเคŸा เคธीเคฐीเคœ เค•ी เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตैเคฒ्เคฏू เค•ो เคกाเคŸा เคชॉเค‡ंเคŸ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคกाเคŸा เคธीเคฐीเคœ เค•ॉเคฒเคฎ เคคเคฅा เคฐो เคฎें เคฐเค–े เคœाเคคे เคนैं। chart เค•े เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนैं। Embedded chart เค”เคฐ Sheet chart. Embedded chart เค‰เคธी เคธीเคŸ เคชเคฐ เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคกेเคŸा เคนोเคคा เคนै เคœเคฌเค•ि sheet chart เคเค• เค…เคฒเค— เคธीเคŸ เคนोเคคी เคนै, เคœिเคธเคฎें เค•ेเคตเคฒ เคšाเคฐ्เคŸ เคนोเคคे เคนैं।
Parts of chart:- เค•िเคธी chart เคฎें เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคคः เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค part เคนोเคคे เคนै:-



  1. Source Data:- เคฏเคน เคธेเคฒ เค•ी เคฐेंเคœ เคนोเคคी เคนै เค‡เคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคšाเคฐ्เคŸ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนोเคคा เคนै। เคšाเคฐ्เคŸ เคธ्เคตเคค: เค…เคชเคกेเคŸ เคนोเคคा เคนै เคœเคฌ เคญी เค‡เคจ เคธेเคฒ เค•ी เค‡เคจเคซाเคฐ्เคฎेเคถเคจ เคšेंเคœ เคนोเคคी เคนै।
  2. Title:- เคฏเคน chart เค•ा เคถीเคฐ्เคทเค• เคนोเคคा เคนै।
  3. Legend:- chart เคฎें เคฏเคน เคเค• Identifier เคนोเคคा เคนै เคœो represented color เค•ो identify เค•เคฐเคคा เคนै।
  4. Axis:- เคฏเคน เค•िเคธी เคšाเคฐ्เคŸ เค•ा vertical and horizontal part เคนोเคคा เคนै। vertical axis เค•ो เค…เค•्เคธเคฐ y-axis (Value Axis) เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै, horizontal axis เค•ो x-axis (Category Axis) เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।
  5. Data series:- เคฏเคน actual charted values เคนोเคคा เคนै, เคœो เคช्เคฐाเคฏः source data เค•े rows and columns เค•ी value เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคนोเคคा เคนै।
  6. Gridlines:- เคฏเคน axis เค•ी value เค•ी เคฐेंเคœ เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै।

Types Charts in Excel 2013

MS Excel เคฎें เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค chart เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคคे เคนैं:-
1. Area chart:- เคเค• เคเคฐिเคฏा เคšाเคฐ्เคŸ เคธเคฎเคฏ เค•े เคฌाเคฆ เคฌเคฆเคฒाเคต เค•े เคฎेเค—्เคจीเคŸ्เคฏूเคก เค•ो emphasize เค•เคฐเคคा เคนै। source เคตैเคฒ्เคฏू เค•ो เคธเคฎเคฏ เค•ी displaying เคฆ्เคตाเคฐा เคเค• เคเคฐिเคฏा เคšाเคฐ्เคŸ เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคชाเคฐ्เคŸ्เคธ เค•े เคฐिเคฒेเคถเคจเคถिเคช เค•ो เคญी เคถो เค•เคฐเคคा เคนै।
2. Column Chart:- เคเค• เค•ॉเคฒเคฎ เคšाเคฐ्เคŸ เคŸाเค‡เคฎ เค•े เคเค• เคชीเคฐिเคฏเคก เค•े เคชเคถ्เคšाเคค เคกाเคŸा เคšेंเคœ เค•ो เคถो เค•เคฐเคคा เคนै। เคฏเคน category horizontally orgnaize เค•เคฐเคคा เคนै เคœเคฌเค•ि Value vertically organize เค•เคฐเคคा เคนै।


3. Bar Chart:- เคเค• เคฌाเคฐ เคšाเคฐ्เคŸ เคธเคญी เค‡ंเคกिเคตिเคœुเค…เคฒ เค†เค‡เคŸเคฎ्เคธ เค•े comparison เค•ो Illustrate เค•เคฐเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เค•ैเคŸेเค—เคฐी vertical เคฐूเคช เคธे organize เคนोเคคी เคนै เคœเคฌเค•ि เคตैเคฒ्เคฏू horizontally organize เคนोเคคी เคนै เคฏเคน เค•ॉเคฒเคฎ เคšाเคฐ्เคŸ เค•ा เค‰เคฒ्เคŸा เคนोเคคा เคนै।


4. Line Chart:- เคเค• เคฒाเค‡เคจ เคšाเคฐ्เคŸ เคกाเคŸा เคฎें trends เค•ो เคธाเคฎाเคจ Interval เคชเคฐ เคถो เค•เคฐเคคा เคนै।


5. Pie Chart:- เคเค• เคชाเคˆ เคšाเคฐ्เคŸ เค†เค‡เคŸเคฎ्เคธ เค•े praposanal size เค•ो เคถो เค•เคฐเคคा เคนै, เคœो เค†เค‡เคŸเคฎ्เคธ เค•े เคธเคฎ เค•े เคฒिเค เคเค• เคกाเคŸा เคธीเคฐीเคœ เคฌเคจाเคคे เคนैं। เคฏเคน เคนเคฎेเคถा เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคกाเคŸा เคธीเคฐीเคœ เค•ो เคถो เค•เคฐเคคा เคนै เคคเคฅा เคฏूเคœ़เคซुเคฒ เคนै, เคœเคฌ เคนเคฎ เคเค• เคธिเค—्เคจिเคซिเค•ेंเคŸ เคเคฒिเคฎेंเคŸ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคคे เคนैं।
6. Bubble chart:- เคเค• bubble chart data เค•ो arrange เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคเค• เคฐो เคฏा เค•ॉเคฒเคฎ เคฎें X values เค•ो place เค•เคฐे เคคเคฅा adjust rows or column เคฎें corresponding Y values and bubble size เค•ो enter เค•เคฐเคคे เคนै।

Crating any chart in Excel 2013

MS Excel 2013 เคฎें chart เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค step เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนै:-
1. เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เคกाเคŸा เคฐेंเคœ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐ เคธे เคธेเคฒेเค•्เคŸ เค•เคฐเคคे เคนैं।
2. Insert Tab เคธे chart group เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคšाเคฐ्เคŸ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं เค…เคฅเคตा dialog launcher เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœिเคธเคธे เคจिเคฎ्เคจाเคจुเคธाเคฐ เคกाเคฏเคฒॉเค— เคฌॉเค•्เคธ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै

3. เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค dialog box เค•े recommended and all chart เคฎें เคธे เคธเคญी เคšाเคฐ्เคŸ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค all chart tab เคชเคฐ click เค•เคฐเคคे เคนै।
4. เค‰เค•्เคค dialog box เคธे เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคाเคจुเคธाเคฐ เคšाเคฐ्เคŸ เค•ा เคšुเคจाเคต เค•เคฐเคคे เคนुเค OK button เคชเคฐ click เค•เคฐ chart add เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนै।

Printing Worksheet and various Print Option

MS Excel 2013 เคฎें เค•िเคธी work sheet เค•ो print เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฎ्เคจ step เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนै:-
1. เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เค‰เคธ เคธीเคŸ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं เคœिเคธे เคช्เคฐिंเคŸ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै।
2. เคซाเค‡เคฒ เคฎीเคจू เคธे เคช्เคฐिंเคŸ เค‘เคช्เคถเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเคคे เคนैं เคœिเคธเคธे เคช्เคฐिंเคŸ เคตिंเคกो เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคी เคนै।


3. เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค window เคฎें printer box เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค computer เคธे เคœुเคก़े printer เค•ा เคšुเคจाเคต เค•เคฐเคคे เคนैं। setting area เคฎें print เค•िเค เคœाเคจे เคตाเคฒे เคตเคฐ्เค•เคถीเคŸ pages เค•ा เคšुเคจाเคต เค•เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी settings เคœैเคธे  page orientation, paper size, margins เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค•ा เคšुเคจाเคต เค•เคฐเคคे เคนैं। copies option เคฎें เคช्เคฐिंเคŸ เค•िเค เคœाเคจे เคตाเคฒे page เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฏों เค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं।
4. เค…ंเคค เคฎें เคช्เคฐिंเคŸ เคฌเคŸเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐ worksheet print เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।





เคฆोเคธ्‍เคคो เคฏเคฆि เคชोเคธ्‍เคŸ เคชเคธंเคฆ เค†เคˆ เค”เคฐ เค†เคชเค•ी เค•िเคธी เคญी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी  เคธเคนाเคฏเคคा เคนुเคˆ เคนै เคคो  เค•ृเคชเคฏा เค†เคช เค‡เคธ เคชोเคธ्‍เคŸ เค•े เคฎीเคจू เคฎें เคœाเค•เคฐ เคนเคฎें เคซाเคฒो เคเคตं  เค…เคงिเค• เคธे เค…เคงिเค• เคถेเคฏเคฐ เค…เคตเคถ्‍เคฏ เค•เคฐें, เคœिเคธเคธे เค…เคจ्‍เคฏ เคฒोเค— เคญी เคธเคนाเคฏเคคा เคช्เคฐाเคช्‍เคค เค•เคฐ เคธเค•े। เคงเคจ्‍เคฏเคตाเคฆ!

Comments

Popular posts from this blog

MS OFFICE WORD 2013 UNIT 2ND AND UNIT 3RD

Operating System and Online